ทุ่งกุลา (ไม่) ร้องไห้ ผลสำเร็จการพัฒนาพื้นที่บ้านมะเห็บ เกษตรกรใช้ประโยชน์พื้นที่ได้อย่างเต็มศักยภาพ

 
            นางธัญธิตา บุญยมณีกุล รองเลขาธิการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยถึงผลสำเร็จโครงการเพิ่มศักยภาพการผลิตข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้สู่มาตรฐานเกษตรอินทรีย์ ซึ่งดำเนินการโดยกรมพัฒนาที่ดิน มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานการผลิตให้เหมาะสมต่อการผลิตข้าวหอมมะลิในทุ่งกุลาร้องไห้ และเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตข้าวหอมมะลิในทุ่งกุลาร้องไห้ด้วยนวัตกรรมและเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดิน โดยปีงบประมาณ พ.ศ.2566 สามารถพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานการผลิตและเพิ่มศักยภาพการผลิตข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ในพื้นที่ 7,070 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 100 ตามเป้าหมาย และในปีงบประมาณ พ.ศ.2567 ได้ดำเนินการก่อสร้างโครงสร้างพื้นฐานการผลิตในพื้นที่ 2,875 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 59.28 ของเป้าหมาย 4,850 ไร่ ซึ่งการก่อสร้างดังกล่าว จำเป็นต้องใช้ระยะเวลาดำเนินการประมาณ 2 ปี โดยคาดว่าจะแล้วเสร็จในปีงบประมาณ พ.ศ.2568
             ในการนี้ สศก. โดยศูนย์ประเมินผล ได้ลงพื้นที่ติดตามประเมินผลในกิจกรรมก่อสร้างระบบเก็บกักและระบายน้ำในพื้นที่ทุ่งกุลาร้องไห้ พื้นที่บ้านมะเห็บ ต.เม็กดำ อ.พยัคฆภูมิพิสัย จ.มหาสารคาม ซึ่งก่อนเข้าร่วมโครงการเป็นพื้นที่นาที่ประสบปัญหาน้ำท่วมในพื้นที่ลุ่ม และปัญหาน้ำแล้งในพื้นที่ดอน ต่อมากรมพัฒนาที่ดินได้ดำเนินโครงการ โดยการขุดคลองเพื่อเก็บกักและระบายน้ำ ทำให้เกษตรกรที่ประสบปัญหาน้ำท่วมสามารถระบายน้ำในช่วงเพาะปลูกได้ และในขณะเดียวกันเกษตรกรในพื้นที่นาดอนสามารถสูบน้ำให้เพียงพอต่อการทำนาช่วยให้เกษตรกรบ้านมะเห็บสามารถใช้ประโยชน์จากการก่อสร้างระบบเก็บกักและระบายน้ำได้เป็นอย่างดี
            ผลสำเร็จจากการพัฒนาพื้นที่ทุ่งกุลาร้องไห้ พบว่า เกษตรกรในพื้นที่นาดอน ซึ่งประสบปัญหาน้ำแล้ง มีผลผลิตข้าวหอมมะลิเพิ่มขึ้นหลังเข้าร่วมโครงการ จากผลผลิตเฉลี่ย 383 กิโลกรัม/ไร่ เพิ่มเป็น 440 กิโลกรัม/ไร่ (เพิ่มขึ้นร้อยละ 14.88) เนื่องจากมีน้ำเพียงพอต่อการทำนาปี สามารถนำน้ำในคลองระบายน้ำมาใช้ในสภาวะฝนทิ้งช่วง สำหรับเกษตรกรในพื้นที่นาลุ่ม ซึ่งเกษตรกรประสบปัญหาน้ำท่วมพื้นที่นา น้ำขังเป็นเวลานาน พบว่าหลังจากก่อสร้างระบบเก็บกักและระบายน้ำ เกษตรกรส่วนใหญ่สามารถระบายน้ำออกจากพื้นที่ผ่านทางคลอง ทำให้ได้รับผลผลิตข้าวหอมมะลิหลังเข้าร่วมโครงการจากเดิมที่ไม่ค่อยได้รับผลผลิต โดยได้รับผลผลิตเฉลี่ย 370 กิโลกรัม/ไร่ นอกจากนี้ เกษตรกรในพื้นที่โครงการฯ ยังได้รับประโยชน์ในด้านอื่นๆ อาทิ สามารถเก็บกักน้ำสำหรับทำประปาหมู่บ้าน มีแหล่งเพาะพันธุ์ปลาธรรมชาติ การเดินทางสะดวกขึ้นสามารถขับรถไปนาได้สะดวก
             สำหรับการพัฒนาพื้นที่ทุ่งกุลาร้องไห้จำเป็นต้องได้รับการพัฒนาอย่างต่อเนื่องและทั่วถึง เนื่องจากเป็นพื้นที่เพาะปลูกข้าวหอมมะลิที่สำคัญของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ครอบคลุมพื้นที่ 5 จังหวัด คือ ร้อยเอ็ด สุรินทร์ ศรีสะเกษ ยโสธร และมหาสารคาม มีพื้นที่รวมทั้งสิ้น 2.1 ล้านไร่ ซึ่งในช่วงเดือนกันยายน – ตุลาคม ลำน้ำต่างๆ จะระบายน้ำลงสู่แม่น้ำมูลทั้งหมด ส่งผลให้น้ำในแม่น้ำมูลเอ่อล้นฝั่งและไหลทะลักเข้าไปในทุ่งนาและมีน้ำขังในระยะเวลานาน เกิดความเสียหายต่อต้นข้าวของเกษตรกร ทั้งนี้ ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 กรมพัฒนาที่ดิน มีเป้าหมายเพิ่มศักยภาพการผลิตข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ 5,800 ไร่ ซึ่งขณะนี้อยู่ระหว่างดำเนินการ โดย สศก. มีแผนติดตามผลสำเร็จโครงการเพิ่มศักยภาพการผลิตข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้สู่มาตรฐานเกษตรอินทรีย์ในพื้นที่ทุ่งกุลาร้องไห้ในระยะต่อไป